Co mówią geny wilka o pochodzeniu psa

Kinga Wołk -

Pochodzenie psa domowego, jego pokrewieństwo z szarym wilkiem, historia rozstania tychże, zaranie procesu udomowienia i fenomen więzi psa z człowiekiem - te kwestie, jak dotąd, pozostają nieustalone czy dyskusyjne.

Autorzy najświeższej publikacji[1] dowodzą różnic w obrębie gatunku Canis lupus współcześnie, pomiędzy przedstawicielami kontynentalnych populacji. Uzasadnienia:

  • Schyłek zlodowacenia oddalił od siebie dwa pierwotne kontynenty - Euroazjatycki (wschód) i Amerykański (zachód) - zaś ich trwałej separacji dokonał topniejący lodowiec, dotąd spinający lądy, a po nim ocean.
  • Pierwotny genotyp ‚wilka przodka’ przetrwał u wilków rezydujących w euroazjatyckich habitatach. (współczesny wilk europejski, Canis lupus lupus, jest wiodącym taksonomicznie subgatunkiem)

Dane do analiz zebrano na podstawie próbek pochodzących od dawnych wilków (z Europy, Syberii i Ameryki Północnej), pra-psów wolno-żyjących oraz psów i wilków współczesnych.
Dzięki postępowym technologiom i wiedzy w dziedzinie przeskanowano archeologiczny materiał DNA na 3 tys wilczych (i psich) pokoleń wstecz, gdzie za przełomowy uznano gen IFT88 obecny na etapie 30-40 tys lat - wskazujący w tym punkcie na selektywne rozejście wilka z pra-psem, zarazem uczestniczący w procesie adaptacji żuchwy i twarzoczaszki do zmiennych środowiskowych na poziomie ewolucyjnym (zidentyfikowany wcześniej u myszy i ludzi). Naukowcy spekulują, iż owa modyfikacja miała miejsce u schyłku okresu lodowcowego, adaptując analizowane zwierzęta do nowego typu ofiar (wilk) oraz do zaistnienia nowej niszy ekologicznej (pies).

Rezultaty opublikowanych analiz potwierdzają wnioski innej publikacji[2] - dotyczącej hipotez o dwoistej domestykacji gatunku Canis familiaris. Uzasadnienia:

  • Pośrednio wniesiono, że do pionierskiego udomowienia psa doszło prawdopodobnie we wschodniej części rejonu Syberii.
  • Odnotowano podobieństwo części próbkowanego genomu do pierwotnie wilczego u psów bliskowschodnich i afrykańskich. (co ponownie skłania ku teorii dwoistej domestykacji psa)

Podsumowując, wg kompletu doniesień naukowych – pies domowy, jako gatunek, może mieć swój początek w dwóch pierwotnych źródłach.

[1] Grey wolf genomic history reveals a dual ancestry of dogs (2022), A. Bergström, D. W. G. Stanton, et al.
[2] Genomic and archaeological evidence suggests a dual origin of domestic dogs (2016), L. A. F. Frantz, V. E. Mullin, et al.