Czym jest 12-stka socjalizacyjna
Czyli po co urlop na czas adaptacji szczenięcia u nowego opiekuna.
UWAGA: Problem kwarantanny poszczepiennej należy traktować indywidualnie, konsultując z hodowcą, lekarzem weterynarii, profesjonalnym behawiorystą. Jest to okres nabierania odporności (immunologicznej) na niebezpieczne choroby, tj. nosówka, parwowiroza; stąd wymaga ostrożnego korzystania z miejsc popularnych wśród psów dorosłych (z naciskiem na przestrzeganie załatwiania potrzeb fizjologicznych w relatywnie sterylnych warunkach). Kompleksowe szczepienie odbywa się standardowo w 3 dawkach, z czego 2 pierwsze dostają szczenięta do 8 tygodnia życia. Szczyt podatności na socjalizację – 6-8 tygodnia – u psich szczeniąt przypada na tenże newralgiczny okres, przy czym po drodze zmienia się wrażliwość na habituację – około 7 tygodnia – odkąd szczenię zaczyna reagować strachem na nieznane obiekty czy sytuacje. Socjalizacja powinna być kontynuowana aż po finalizację intensywnego etapu rozwojowego – około 12-16 tygodnia życia (trzecie szczepienie, dawka przypominająca).
Z pomocą każdemu opiekunowi (w tym przestrzegającemu kwarantanny poszczepiennej albo z pewnych przyczyn niezdecydowanemu na psie przedszkole) przychodzi tzw. "złota dwunastka" ze swoimi ścisłymi, uproszczonymi regułami dotyczącymi tego, czego szczenię powinno doświadczyć przed ukończeniem 12 tygodnia życia (zatem socjalizując[1]/habituując[2] się w trakcie najwrażliwszych etapów okresu rozwojowego).
Każdy z 12 punktów obliguje do korzystania ze wzmocnienia pozytywnego - w uproszczeniu, opiera się na nagradzaniu za pożądane zachowanie i ignorowaniu niewłaściwych (wyklucza karcenie czy inne formy karania). Takie postępowanie ma ugruntować bazę szkoleniowo-wychowawczą opartą wyłącznie na relatywnie pozytywnych skojarzeniach (proces zapamiętywania) w minimalnie stresogennych warunkach.
- Poznać 12 różnych powierzchni
- Założyć 12 różnych psich akcesoriów
- Pobawić się 12 różnymi przedmiotami
- Odwiedzić 12 różnych miejsc
- Usłyszeć 12 różnych odgłosów
- Zobaczyć 12 szybko poruszających się przedmiotów/obiektów/pojazdów
- Jeść/pić z 12 różnych naczyń / w 12 różnych miejscach
- Otrzymać 12 różnych wyzwań (np. metro, winda, auto, wchodzenie/schodzenie po schodach)
- Pobawić się pojedynczo z 12 różnymi psami (zróżnicowane wiekowo, rasowo, gabarytowo)
- Być trzymane/dotykane na różne sposoby przez właściciela (oraz rodzinę) 12 razy w tygodniu
- Poznać i/lub pobawić się z 12 różnymi osobami (w tym mundury, przebierańcy)
- Zostawać samemu stopniowo od 5 do 45 minut 12 razy w tygodniu (w tym trening klatkowy [ang. crate games])
Założeniem kompletnego przejścia takiej "drabinki" jest, aby w każdym z wymienionych wariantów zwierzę było zrelaksowane, spokojne i/lub nie reagowało strachem (sygnalizowanie niepokoju, unik/ucieczka, szczekanie) - tych zachowań po prostu nie należy nagradzać, co nie wyklucza umiejętnego okazywania wsparcia (wspólne podejście, demonstracja) po ocenie sytuacji (brak reakcji psa na wyzwanie czy też niechęć do powrotu).
W razie problemów / zapytań / wątpliwości, skontaktuj się z profesjonalnym trenerem lub behawiorystą.
[1] Socjalizacja to nauka i praktyka kompetencji społecznych, adekwatnych dla danego gatunku. U psów podzielona na 2 etapy, z których drugi został dedykowany relacjom z człowiekiem (ewentualnie z innym gatunkiem - psy pasterskie typu LGD).
[2] Habituacja jest pracą nad strachem, nad kontrolą odruchu zwiększania dystansu. Polega na racjonalnym, sukcesywnym wystawianiu na nowe bodźce, wychodzeniu ze strefy komfortu celem poznawania otoczenia i przygotowania na rozwiązywanie zadań w przyszłości.
